Het verlies van een werknemer is gelet op de krapte op de arbeidsmarkt al uiterst vervelend. Nóg vervelender is het als hij uw (ex-)klanten mee probeert nemen, bijvoorbeeld naar zijn nieuwe werkgever. Veelal maakt u hier als werkgever afspraken over via een zogeheten “relatiebeding”, maar hoe sterk staat u hiermee? En waar moet u op letten? Ik leg dit graag aan u uit aan de hand van een uitspraak van de kantonrechter van 5 juli 2017 over een Manager Accountancy bij een Nederlands accountantskantoor.
Relatiebeding: wat is dit nu eigenlijk?
Een relatiebeding in een arbeidsovereenkomst verbiedt een werknemer om na uitdiensttreding nog langer te werken voor klanten van de werkgever. Nu dit vaak lastig is om te bewijzen wordt ook veelal afgesproken dat het verboden is om überhaupt nog contact te hebben met klanten. Deze afspraak is vaak begrensd tot een periode van 12-24 maanden na uitdiensttreding.
Een relatiebeding in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd is niet toegestaan. Er bestaat een uitzondering, namelijk als de afspraak noodzakelijk is voor de werkgever wegens zwaarwegende bedrijfsbelangen waarvoor de belangen van de werknemer in alle redelijkheid moeten wijken. Die zwaarwegende belangen moeten in het contract (dus schriftelijk) gemotiveerd worden. Ontbreekt die motivering dan is het beding “nietig”, in andere woorden: niet geldig.
Zijn werknemers het niet eens met een relatiebeding dan kan een werknemer een verzoek doen tot vernietiging van het relatiebeding. Bijvoorbeeld vanwege het argument dat deze afspraak hem teveel beperkt qua baankansen. Dit kan ook als de motivering in een bepaalde tijd contract ontoereikend c.q. te algemeen is.
Manager Accountancy na uitdiensttreding naar de rechter.
De manager accountancyin kwestie was sinds 1 oktober 2007 voor onbepaalde tijd in dienst bij een accountantskantoor te Amstelveen. De werknemer besluit zijn arbeidsovereenkomst op te zeggen waardoor op 31 oktober 2016 is geëindigd.
In de arbeidsovereenkomst is een relatiebeding overeengekomen die de werknemer verbiedt om, kort samengevat, contact te onderhouden met relaties voor een periode van 2 jaar na zijn uitdiensttreding. Onder relaties worden niet alleen de huidige klanten geschaard, maar ook de klanten waar de werkgever de laatste 24 maanden diensten aan heeft verleend.
De werknemer vecht vervolgens via de rechter het relatiebeding aan, in eerste instantie in een kortgedingprocedure in een poging om het (gedeeltelijk) te laten vernietigen. Hij meent dat hij door deze afspraak onbillijk en ernstig wordt benadeeld. Hij woont in Zeeland en heeft daar een aanzienlijk deel van zijn contacten. Veel van deze relaties heeft hij aangebracht bij zijn werkgever. Andere vertrekkende werknemers werd er volgens hem wel toegestaan de eigen klanten te bedienen.
Vanzelfsprekend is het accountantskantoor het hier niet mee eens. Zij meent een zwaarwegend belang te hebben om het relatiebeding te laten zoals het is. Klanten hechten zich aan hun vaste contactpersoon. Ook weet de werknemer door zijn dienstverband wie de klanten zijn, hoe die werken en welke diensten zij nodig heeft. Dit in combinatie met de werkwijze, diensten en tarieven van het accountantskantoor.
Beslissing rechter
De rechter ziet het belang van het accountantskantoor en vernietigt het relatiebeding daarom slechts gedeeltelijk. Het blijft voor de werknemer verboden om contact te onderhouden met cliënten die het accountantskantoor ten tijde van het dienstverband van de werknemer heeft bediend. Cliënten waar geen werkzaamheden voor zijn verricht in die periode mag de werknemer dus wél contact mee onderhouden.
Praktijktips
Deze zaak laat zien dat het goed is om aandacht te besteden aan de formulering van uw relatiebeding. U moet voorkomen dat het te ruim is geformuleerd, anders loopt u het risico dat de afspraak (gedeeltelijk) vernietigd wordt omdat het de werknemer te veel beperkt. Ook doet u er verstandig aan om te laten toetsen of het relatiebeding wel de lading dekt én of de motivatie van een relatiebeding in arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd wel goed genoeg is.
Neem voor een screening (ad hoc) of voor up-to-date contracten en bepalingen, contact op met mr. W. Sallé via wsalle@thelegalcompany.nl/ 020-345152.