Tegenwoordig kun je er niet meer omheen… Artifical Intelligence (AI) wordt gezien als dé oplossing voor efficiënt werken, maar er zijn ook gevaren. Het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie hebben daarom zeer recent op 9 december 2023 een voorlopig politiek akkoord bereikt over een aantal voorwaarden voor AI-gebruik, in de gehele Europese Unie.* Doel is om te komen tot een rechtstreeks werkende AI-verordening (zoals ook bij de AVG). Ondertussen rukt ChatGPT op als een soort van orakel.
ChatGPT het juridisch orakel?
Is het een orakel dat antwoord geeft op al jouw vragen, ook juridische vragen? ChatGPT gaat in het bijzonder om een Large Language Model (LLM). En vergeet niet dat ChatGPT vooral rekenkracht en zoekkracht blijft, een generator van tekst op basis van wat jij ingeeft en vraagt.** Het legt niets uit en interpreteert niets. Dus ook niet als je de feiten voorlegt van jouw juridische probleem. En als je dan de verkeerde juridische vraag stelt, dan krijg je ook de verkeerde tekst. Je krijgt géén advies.
Kan ChatGPT het raadplegen van een jurist vervangen? Hierbij alvast een spoiler: shit in- shit out, AI-chatbots kunnen niet alles.
Waar gaat het fout als je ChatGPT een opdracht geeft om algemene voorwaarden op te stellen?
Je bent als adviseur op zoek naar geschikte algemene voorwaarden voor jouw cliënte die online cosmeticaproducten verkoopt. Je voert deze opdracht vervolgens in ChatGPT 3.5 (hierna ‘ChatGPT’): “Stel algemene voorwaarden op voor een cosmeticabedrijf”.
Je vergeet echter te vermelden dat het bedrijf deze producten enkel verkoopt aan consumenten en geen producten verkoopt aan andere bedrijven (groothandel).
Het resultaat dat uit ChatGPT komt bevat hierdoor veel bepalingen die op de zwarte en grijze lijst voorkomen, waardoor de voorwaarden juridisch ongeldig zijn. Je haalt dan bijvoorbeeld bakzeil in een procedure waarin je incassokosten in rekening hebt gebracht aan de consument die heel veel bestelde maar niet betaalde. Dat hoewel je geheel handelde conform het incassobeding in jouw algemene voorwaarden. Zie hierover onze blog.
Nog een andere valkuil: ChatGPT heeft “voorspeld” in de gegenereerde algemene voorwaarden dat bestellingen kunnen worden geplaatst via de online winkel van het cosmeticabedrijf. Dit terwijl je dit niet hebt vermeld bij het invoeren van deze opdracht. Echter, er bestaan behoorlijk wat aanvullende regels voor webshop eigenaren. Deze regels zijn helaas niet terug te vinden in het resultaat van ChatGPT.
Hoe betrouwbaar is de juridische informatie op ChatGPT?
Verder is het een risico dat de kennisdatabase van ChatGPT op het gebied van rechtszaken en juridische kwesties tot een paar maanden geleden nog gebaseerd was op beschikbare informatie tot 2021. Inmiddels stelt ChatGPT dat er geen toegang bestaat tot actuele informatie of specifieke gevallen na de laatste trainingsdatum in januari 2022. ChatGPT zelf geeft dan ook de waarschuwing af dat men rekening dient te houden met het feit dat wetten en juridische praktijken kunnen veranderen. Dat het altijd raadzaam is om de meest recente en lokale informatie in te winnen bij een gekwalificeerde juridische professional of officiële bronnen.
Goedkoop is duurkoop, voor $20,- per maand al een ChatGPT jurist?
Bedrijven gebruiken AI in het algemeen om de werkzaamheden te versnellen en goedkoper te krijgen. Voor $20,- per maand kan men namelijk al toegang krijgen tot de uitgebreide versie van ChatGPT. Hierdoor zijn er bedrijven die geen HR-personeel of juristen denken nodig te hebben, omdat zij ChatGPT dat werk laten doen. Frederik Deutman, oprichter van fondsbeheerder SevenGen Investment Partners, vertelt in een artikel in het FD dat hij geen jurist meer nodig heeft.*** Dit omdat ChatGPT een formeel verslag maakt van de notulen van bestuursvergaderingen. Echter, dit is in de kern niet het werk van een jurist maar van een notulist of een directiesecretaresse.
Voornamelijk in het juridische werkveld is het noodzaak dat alle informatie die ChatGPT geeft, moet worden gecheckt. Hoe doen wij dat dan?
De werkwijze van een (echte) TLC jurist
Uiteraard omarmen wij als TLC juristen de voortschrijdende technologie als daar voordeel in valt te behalen voor onze klanten. We maken daarom al vrij lang gebruik van gespecialiseerde AI zoekmachines, zoals Kluwer Navigator. Dit is een juridische zoekmachine die up-to-date is qua juridische wet – en regelgeving, rechtspraak etc. Ook werken wij ‘gewoon’ met een wetboek en Google.
Verschil is dat wij precies weten welke vragen we moeten stellen omdat we uit de feiten kunnen kwalificeren wat de juridisch relevante vraag is die gesteld moet worden. We overzien het hele juridische speelveld.
Op Kluwer Navigator, Google en bij ChatGPT zal dat niet anders zijn, en zal je precies moeten weten hoe je moet zoeken. Daar hebben we via onze beroepsvereniging NEVOA zelfs een speciale training voor gehad om op Google, ook een open source, de juiste juridische informatie op te halen van betrouwbare bronnen.
Je moet de juiste tekens en zoektermen kunnen invoeren. Dat kan alleen als je zoek skills en diepere kennis van de juridische materie hebt. Ook moet je weten welke feiten wel en niet belangrijk zijn in een casus. Een klant zit er soms emotioneel in en overziet dan niet wat wel en niet relevant is.
Een jurist creëert op basis van nieuwe wetgeving en rechtspraak nieuwe templates en oplossingen
Zoals iedere jurist maken ook wij gebruik van eigen modellen en templates die we al jaren door ontwikkelen en steeds aanpassen aan nieuwe wetgeving en cao’s e.d. Dat doen we ook wel in samenwerking met super gespecialiseerde vak juristen zoals professoren.
Een voorbeeld is dat wij een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd voor een klant moeten opstellen. Wij werken dan met onze eigen template die standaard is voor onbepaalde tijd én bepaalde tijd. Die bouwen we dan om tot een concreet bepaalde tijd contract die precies aansluit bij die ene werknemer. We zorgen dat de juiste keuzes in de template worden gemaakt zodat er geen nietige bepalingen in komen te staan.
Maatwerk is en blijft advies- en precisie werk. Laatst nog moesten we een dossier ter hand nemen omdat een klant zelf een contract voor bepaalde tijd van 6 maanden had getekend met een werknemer en er een proeftijd in had gezet. Dat is nietig (mag pas als duur langer is dan 6 maanden) met tot gevolg dat de werknemer het proeftijd ontslag niet accepteerde. Dit kan een chatbot zoals ChatGPT niet voorkomen als je deze niet de juiste vraag stelt.
Daarbij komt dat wij als NEVOA (Nederlandse Vereniging Ondernemingsrecht Adviseurs) juristen een leven lang blijven leren om onze kennis up-to-date te houden. We volgen jaarlijks allerlei juridische inhoudelijke trainingen. Daarin leren we over de nieuwe regels, hoe deze te interpreteren en ook hoe daaromtrent te adviseren. Dat kan AI niet.
Kan ChatGPT jouw jurist vervangen?
Kortom, ChatGPT kan jouw jurist niet vervangen maar wel eventueel eenvoudig secretarieel en marketing werk doen. AI helpt ons als juristen nu wel om ons werk efficiënter te doen. Daarom gebruiken we slimme juridische zoekmachines. Maar ChatGPT is geen AI waarvan wij gebruik maken in onze praktijk. Zelfs niet voor het schrijven van deze blog. Daarvoor gebruiken we de bronnen die wij betrouwbaar vinden en gebruiken we onze eigen praktijkervaring en niet wat ChatGPT voor ons verzint.
Voordat AI betrouwbare teksten en modellen kan genereren, moeten dergelijke applicaties nog zeker decennia lang worden doorontwikkeld. Of ze dan betaalbaar zijn voor het MKB is ook maar de vraag. Wij blijven de ontwikkelingen uiteraard in de gaten houden!
Mocht je juridische vragen hebben over AI? Stel ze gerust aan de TLC jurist. Geen zorgen, we zullen jouw vraag echt persoonlijk beantwoorden en geen gebruik maken van een chatbot zoals ChatGPT!
Je kunt contact opnemen door te mailen naar info@thelegalcompany.nl of te bellen naar 020 345 0152.
*Europees Parlement, ‘Artificial Intelligence Act: deal on comprehensive rules for trustworthy AI’, 9 december 2023.
en
Raad van de Europese Unie, ‘Artificial intelligence Act: Council and Parliament strike a deal on the first rules for AI in the world’, 9 december 2023.
**Financieel Dagblad, AI-revolutie treft vooral de hoger opgeleiden”, 7 december 2023.
***Financieel Dagblad, ‘Eén jaar ChatGPT heeft ‘het werkleven getransformeerd’, 24 november 2023.
