Bij de verkoop of aankoop van een (deel van de) onderneming worden garanties in de koopovereenkomst vaak gezien als vangnet. Een garantie is dan een verklaring van de verkoper over het bestaan of ontbreken van een bepaald feit of gegeven. In de koopovereenkomst worden doorgaans financiële consequenties verbonden aan schending hiervan. Maar als een garantie wordt geschonden, is dat nog geen garantie voor de daadwerkelijke toekenning en uitbetaling van schadevergoeding!
Garanties zijn niet alleen een kwestie van zorgvuldige formulering. Het is ook belangrijk om te zorgen dat de feiten, schade en juridische grondslag scherp worden gesteld en goed worden onderbouwd om het gewenste resultaat te bereiken. In deze blog willen wij dat illustreren aan de hand van twee recente rechterlijke uitspraken.
- Investering in startup loopt spaak: schade onvoldoende onderbouwd.
In de eerste zaak kocht een investeerder via zijn persoonlijke holding een belang van 15% in een technologie-startup voor een bedrag van € 1 miljoen. Vooraf kreeg hij een financieel overzicht van de onderneming. In de investeringsovereenkomst stond een garantie: als het overzicht niet klopte, zou de investeerder worden gecompenseerd alsof de informatie wel juist was. De bestuurders van de startup stelden zich bovendien persoonlijk garant.
Na de investering bleek het financiële overzicht aantoonbaar onjuist. De investeerder claimde schadevergoeding wegens misleiding. De startup ging echter failliet en de zaak belandde bij het gerechtshof — en uiteindelijk bij de Hoge Raad.
Waarom kreeg de investeerder geen schadevergoeding?
Hoewel vaststond dat de garantie was geschonden, wees het hof de claim af. De investeerder had de schade onvoldoende onderbouwd. De investeerder had moeten aantonen wat de onderneming waard was geweest als de informatie correct was geweest én wat de waarde was op basis van het foutieve overzicht. Dat had hij nagelaten.
Rapporten van externe deskundigen bleken onvoldoende. Eén rapport ging uit van onjuiste aannames; in een ander ontbraken harde cijfers. Het feit dat €1 miljoen was betaald door de investeerder, werd niet gezien als bewijs van waarde.
- CFO manipuleert cijfers vóór verkoop: verkoper volledig aansprakelijk
In de andere zaak draaide het om de verkoop van een onderneming waarbij na de overdracht bleek dat de jaarcijfers van 2022 te veel waren opgepoetst. De CFO van de onderneming had goedkeuring verleend voor het verschuiven van kosten naar een volgend boekjaar en het treffen van een onjuiste voorziening voor opgebouwde vakantiedagen. Hierdoor leek onderneming winstgevender voor de verkoop. Deze manipulaties leidden tot een schending van garanties in de overnameovereenkomst.
De NCC oordeelde dat de gedragingen van de CFO konden worden toegerekend aan de verkoper. Deze gedragingen kwalificeerden als bedrog in de zin van de wet (art. 3:44 BW). Daardoor golden de contractuele aansprakelijkheidsbeperkingen niet meer: bij bedrog vervalt het recht om je op een aansprakelijkheidsbeperking te beroepen. De verkoper werd volledig aansprakelijk gehouden voor de schade en moest deze ook betalen.
Belangrijke lessen uit de rechtspraak.
Deze twee uitspraken onderstrepen niet alleen dat een zorgvuldige formulering van garanties waardevol zijn, maar ook dat een succesvol beroep op schadevergoeding en aansprakelijkheid valt of staat met een duidelijke en feitelijk onderbouwde schade. Een sterke juridische positie begint bij een sterke feitelijke basis. De ondernemingsjuristen van The Legal Company zijn experts op dit gebied en staan u graag als koper of verkoper bij in uw overnamepraktijk. Neem direct contact met ons op via info@thelegalcompany.nl of bel ons via 020 345 0512.
