Eind 2024 heeft de Rechtbank Noord-Holland opnieuw onderstreept dat ook in gevallen waarbij het enkel en alleen gaat om het niet (tijdig) deponeren van jaarrekeningen, de bewijslast ten nadele van de bestuurder wordt omgekeerd. In deze betreffende zaak werd de bestuurder aansprakelijk gehouden voor het volledige boedeltekort wegens kennelijk onbehoorlijk bestuur op grond van het niet deponeren.
In deze blog bespreken we de kernpunten uit deze uitspraak en wat dit betekent voor uw rol als bestuurder.
Wat speelde er?
In maart 2023 werden meerdere vennootschappen binnen een concern failliet verklaard. Sinds de oprichting van de vennootschappen in februari 2021 was sprake van structurele nalatigheid van de enig bestuurder (tevens enig aandeelhouder). Zo werd de jaarrekening 2021 niet tijdig gedeponeerd en werden fiscale afdrachten, waaronder de loonheffingen, niet gedaan. Ook was er een externe schuldenlast van c.a. € 600.000,- ontstaan richting crediteuren. De bestuurder verklaarde dat de vennootschappen afhankelijk waren van interne betalingen in het concern, maar dat werd door de rechtbank niet als rechtvaardiging geaccepteerd.
De curator stelde dat de belangen van de schuldeisers ernstig waren geschaad. Ook stelde de curator dat sprake was van kennelijk onbehoorlijk bestuur (art. 2:248 BW) en vorderde vergoeding van het volledige boedeltekort (ca. € 500.000,-). Hierbij werd ook verwezen naar art. 2:9 BW en art. 6:162 BW.
Oordeel van de rechtbank
De rechtbank stelde vast dat het niet (tijdig) deponeren van de jaarrekening over 2021 automatisch leidt tot het wettelijk vermoeden van kennelijk onbehoorlijk bestuur (art. 2:248 BW) waardoor het faillissement is ontstaan. De bestuurder had daarom de plicht om dit vermoeden te weerleggen door aan te tonen dat andere factoren, zoals de COVID-19-pandemie of de oorlog in Oekraïne, de oorzaak van het faillissement waren in plaats van een gebrekkige boekhouding en tijdig inzicht verschaffen in de financiële toestand van het bedrijf door het deponeren van de jaarrekening. Hij slaagde er echter niet in te bewijzen dat de genoemde externe factoren daadwerkelijk de doorslaggevende oorzaak waren van het faillissement en dus werd zijn verweer afgewezen.
De rechtbank benadrukte bovendien de structurele niet-naleving van fiscale verplichtingen, hetgeen de financiële problemen verder deed verslechteren. De vordering van de curator werd toegewezen. De bestuurder werd persoonlijk aansprakelijk gesteld voor het volledige boedeltekort. Ook werd een verzoek tot matiging van de aansprakelijkheid afgewezen. Wel bepaalde de rechtbank dat twee gelieerde vennootschappen circa € 300.000,- moesten voldoen aan de failliete vennootschappen, wat het tekort enigszins verlaagde.
Wat betekent dit voor u als bestuurder?
Deze uitspraak laat zien dat schending van de deponeringsplicht alleen al voldoende kan zijn om u persoonlijk te laten opdraaien voor de zakelijke schulden. Dit leidt immers tot omkering van de bewijslast, waardoor u een duivelse bewijslast krijgt om aan te tonen dat het faillissement andere oorzaken heeft dan uw nalatigheid van het deponeren. U zult dan overtuigend moeten kunnen aantonen dat andere factoren de oorzaak waren voor de financiële problemen van uw bedrijf. In de praktijk lukt dit vaak alleen door een uitgebreide documentatie en schriftelijke onderbouwing.
Hoe kunt u risico’s vermijden?
- Tijdig deponeren van jaarrekeningen: Zorg ervoor dat uw jaarrekeningen altijd op tijd worden ingediend bij de Kamer van Koophandel. Deponeer desnoods een “voorlopige” jaarrekening om schending van de deponeringstermijn te voorkomen!
Voor een vastgestelde (door de aandeelhoudersvergadering goedgekeurde) jaarrekening geldt dat deze binnen acht dagen na vaststelling openbaar moet worden gemaakt.
Voor een niet-vastgestelde (door het bestuur/accountant opgestelde voorlopige) jaarrekening moet de openbaarmaking binnen twee maanden na het verstrijken van de opmaaktermijn plaatsvinden, en in ieder geval uiterlijk twaalf maanden na afloop van het boekjaar.
Het deponeren van een niet-vastgestelde jaarrekening kan noodzakelijk zijn om te voldoen aan de wettelijke verplichtingen en om eventuele sancties te voorkomen die kunnen voortvloeien uit het niet tijdig deponeren van de jaarrekening. - Betaling van belastingen: Zorg ervoor dat belastingverplichtingen, zoals loonheffingen, altijd tijdig en correct worden afgedragen. Lukt dat niet, dan kan het melden van betalingsonmacht van belang zijn om persoonlijke aansprakelijkheid te voorkomen. Vanaf datum betalingsonmacht zal de fiscus dan wel contact kunnen opnemen om een regeling te treffen. Dat is iets wat soms niet gewenst is waardoor met zich stil houdt, echter dat kan dus tot gevolg hebben dat de bestuurder persoonlijk aansprakelijk wordt gesteld door de fiscus.
- Goede administratie: Houd uw administratie en financiële verplichtingen goed bij om problemen te voorkomen. U kunt zich hierbij niet verschuilen achter de boekhouder of de accountant.
- Proactief handelen: Als u vermoedt dat uw bedrijf in financiële problemen verkeert, zoek dan snel juridisch en financieel advies om erger te voorkomen. Er zijn genoeg schuldsanering specialisten op dit vlak.
Heeft deze uitspraak mogelijk gevolgen voor uw onderneming of wilt u weten of u risico loopt als bestuurder? Neem voor deskundig advies direct contact met ons op via info@thelegalcompany.nl of bel naar 020 245 0152.
