Beeld is onmisbaar in de digitale communicatie van vandaag. Een aantrekkelijke website, blog of een post op sociale media –zonder foto’s is het vaak maar half zo krachtig. Met het gebruik van foto’s komt echter ook verantwoordelijkheid. Veel ondernemers gebruiken onbedoeld beeldmateriaal zonder de juiste toestemming daarvoor. En dat kan leiden tot forse juridische claims met schadevergoedingen.
Kleine gebruikers, grote gevolgen
Recent onderzoek in opdracht van de Federatie Beeldrechten wijst uit dat vooral zzp’ers, kleine bedrijven, stichtingen en verenigingen regelmatig (professionele) foto’s gebruiken zonder geldige licentie. Deze gebruikers worden ook wel ‘’kleine gebruikers’’ genoemd. Het ongeldige gebruik van beeld gebeurt lang niet altijd uit kwade wil. Vaak ontbreekt simpelweg de kennis over wat wel en niet mag.
Het auteursrecht op foto’s ligt in bijna alle gevallen bij de maker – vaak een fotograaf. Wilt u een foto gebruiken op uw website, dan heeft u daar in principe altijd toestemming voor nodig. Enkel een naamsvermelding of een link naar de bron is niet voldoende. Toch denkt bijna de helft van de kleine gebruikers dat dit wél mag.
De feiten uit het onderzoek op een rij
- Jaarlijks worden er in Nederland tussen de 272.000 en 368.000 foto’s onrechtmatig online geplaatst door kleine gebruikers.
- Ongeveer 30% van de kleine gebruikers heeft bij hun laatst geplaatste foto geen toestemming of licentie gekregen.
- Vooral privépersonen en kleine stichtingen zijn zich vaak niet bewust van de regels.
- Rechters kennen schadevergoedingen toe die flink kunnen oplopen, al helemaal wanneer er geen overleg is geweest tussen partijen of als er opzettelijk inbreuk is gepleegd.
Wat gebeurt er bij een inbreuk?
Wordt een fotograaf of beeldbank op de hoogte gesteld van het onrechtmatig gebruik van hun werk, dan volgt vaak een claim. Soms komt er meteen een advocaat of jurist aan te pas. U kunt dan te maken krijgen met:
- Een schadevergoeding voor misgelopen licentie-inkomsten;
- Een vergoeding voor schending van persoonlijkheidsrechten (zoals het ontbreken van naamsvermelding);
- Proceskosten wederpartij, die flink kunnen oplopen in auteursrechtzaken.
Rechters zullen doorgaans rekening houden met de schaal van de gebruiker (bijv. een kleine zzp’er). Maar het financiële risico blijft aanwezig. Het kost tevens veel tijd en energie om een juridische kwestie uit te zitten.
Zo voorkomt u problemen
Wilt u bepaalde foto’s blijven gebruiken voor uw bedrijf, zorg dan voor heldere afspraken en rechtmatig beeldgebruik. Dit kunt u realiseren door:
- Uitsluitend beeld te gebruiken waarvan u zeker weet dat u het mag gebruiken. Koop een licentie via erkende beeldbanken of werk met een fotograaf met wie u nadere afspraken maakt;
- Bewaar altijd een kopie van de licentie of toestemming;
- Wees alert op ‘gratis’ beeld van internet – gratis betekent niet altijd rechtenvrij;
- Instrueer medewerkers die content publiceren over het juiste gebruik van beeldmateriaal;
- Twijfelt u? Laat dan een jurist het beeld controleren voordat u deze publiceert.
Conclusie
Voor de meeste ondernemers geldt: u wilt gewoon netjes handelen, maar u heeft niet alle juridische details en kennis paraat. Juist daarom adviseren wij organisaties om bewust om te gaan met beeldgebruik om juridische risico’s te minimaliseren.
Twijfelt u over de rechtmatigheid van beelden die u gebruikt? De ondernemingsjuristen van The Legal Company helpen u graag om dit beeldgebruik te toetsen, claims bij vermeende inbreuken af te handelen en u te adviseren over licentieafspraken. Met dat laatste voorkomt u verrassingen achteraf – én laat u zien dat u professioneel omgaat met creatief werk.
Bel ons op 020 345 0152 of mail naar info@thelegalcompany.nl
